Festat, me të moshuarat në nevojë për përkujdesje tek motrat e “Nënë Terezës”

Në shtëpinë e Motrave të Nënë Terezes, ku gati prej nje dekade Fondacioni Fëmijët Shqiptare, çdo fundvit shkon për tu takuar, biseduar dhe për të dhuruar dashuri, mirësi dhe përkujdesje.Këtë fundvit pjesë e kësaj mirësie u be edhe këngëtarja Mariza Ikonomi që këndoi disa këngë për të moshuarat dhe gratë në nevoje që marrin përkujdes aty.

Dr. Liri Berisha pasi falenderoi motrat e Nënë Terezës për punën fisnike të përkujdesjes ndaj këtyre të moshuarave u shpreh:

“Në të gjithë botën ka njerëz që vuajnë sëmundje, ka njerëz që vuajnë vetminë, kë njerëz që vuajne urinë. Nënë Tereza thoshte që urima më e madhe nuk është uria për një copë buke por uria për pak dashuri.Pikërisht për këtë dashuri ajo ngriti shtëpi si kjo, ngrit qëndra ku brenda ishte dhimbja, sëmudnja, uria dhe ajo me dashurinë e një nëne lehtësonte këtë lloj dhimbjeje. Jeta duhet ta shijojmë me të gjithë ngjyrat e saj e ta pranojmë ashtu siç na vjen”.

Drejtuesja e Fondacionit dr.Liri Berisha , anëtarja e bordit të Fondacionit znj.Elvana Hana dhe stafi shpërndanë për çdo të moshuar një pako të përgatitur enkas për to ndersa për të pamundurit që nuk lëviznin dot nga shtrati, dr.Liri Berisha I vizitoi nga afër.

Fondacioni Fëmijët Shqiptar I uron festat fëmijëve me talasemi dhe familjeve të tyre.

Është kthyer në traditë tashmë që Fondacioni Fëmijët Shqiptarë të gjëndet në prag të çdo fundviti pranë fëmijëve me talasemi në Lushnje. Këtë vit edhe me një gëzim më shumë , pasi Qëndra e hapur për këta fëmijë dhe e pajisur me një laborator të standartizuar nga Fondacioni Fëmijët Shqiptarë mbushi këtë vit 10 vite së funksionuari.

Dr Liri Berisha dhe stafi I Fondacionit u takuan me fëmijë, nëna , baballarë dhe gjyshër që I bashkon I njëjti hall, Talasemia , për të shkëmbyer urimet, shqetësimet, problemet dhe ecurinë e shëndetit të fëmijëve e për të parë mundësitë e ndonjë kontributi për ta.

Stafi I profesionistëve që punojnë me shumë përkushtim për këta fëmijë na dhanë një lajm të mire, që këtë vit numri I lindjeve të reja është reduktuar shumë, vetëm në dy bebe, çka do të thotë që puna ndërgjegjësuese dhe ajo parandaluese nëpërmjet depistimit të analizave ka funskionuar.

Në mesazhin e saj Dr. Liri Berisha tha se çdo fundivit vjen me shumë dëshirë pranë këtyre fëmijëve dhe se është shumë e lidhur shpirtërisht me qytetin.

E dua shumë këtë qytet, jam shume e lidhur shpirtërisht me të dhe shkaku janë këta fëmijë që janë të mrekullueshëm dhe të fortë. Ne si fonacionin jemi përpjekur të bëjmë shumë për keta fëmijë dhe ato ç’ka kemi arritur kanë qënë zhvillime të rëndësishme për këta pacientë. Me vjen mirë që degjoj nga doktoreshat këtu që këtë vit kemi patur më pak lindje dhe kjo tregon se puna e tyre është kryer më së miri. Jam shumë e lumtur që laboratori që ngritëm këtu sot ju vjen në ndihmë dhe shpresoj që ky mision të mos ndalet asnjëherë. Ju uroj festa të lumtura! Të rriteni të shëndetshëm dhe paçi vetëm gëzime në familjet tuaja” – u shpreh Dr. Liri Berisha.

Mbi 30 fëmijë morën nga Fondacioni dhuratat e pregatitura dhe takimi festiv pasoi me recitime shumë të ndjera nga të vegjëlit. Fondacioni Fëmijët Shqiptar u inetersua për kushtet e qëndres së gjakut dhe për nevojat më të ngutshme që ata kanë dhe u angazhua që shumë shpejt të pajisë dhomat ku fëmijët bëjnë transfuzionine gjakut me ngrohje pasi akualisht ata marrin gjak në temperatura shumë të ulta.

Hotel “Rogner” hap dyert për fëmijët me autizëm.

Ndryshe nga vitet e tjera ku festat e fundvitit I kanë bërë brenda dyerve të qëndres ku edhe marrin terpai, këtë fundvit, fëmijët më çregullim të spektrit autik festuan në ambjentet e një prej hoteleve më prestigjoze në Tiranë, Hotel Rogner. Të pranishëm në këtë festë ishin edhe fëmijët e stafit të qëndrës Rajonale të Autizmit në Farkë dhe asaj në Sauk.

Drejtuesit e këtij hoteli hapën dyert për familjet e këtyre fëmijëve duke u ofruar atyre një atmosferë shumë mikëpritëse . Drejtuesja e Fondacionit Fëmijët Shqiptarë Dr.Liri Berisha duke falenderuar drejtoreshën e Hotel Rogner znj. Dagmar Gietmann për këtë xhest shumë të dashur dhe miqësor, e vlerësoi këtë shërbim jo thjesht si një dhuratë për këta fëmijë por si një mbeshtetje në shenjë solidariteti me kauzën e tyre. Ajo u shpreh se këta fëmijë kanë nevojë të mbështeten , të mosdiskriminohen dhe të pranohen ashtu siç janë për t’i ndihmuar të rriten dhe të integrohen.

Falë terapisë që këta fëmijë marrin në qëndër, sot dhjetra prej tyre frekentojnë shkollat. Disa prej tyre recituan vjershat e mësuara në shkollë. Në fund Dr.Lri Berisha dhe znj.Dagmar Gietmann u shpërndanë fëmijëve dhuratat e përgatitura nga Fondacioni Fëmijët Shqiptar.

Koleksioni I veçantë objekteve të Nënë Terezës në ekspozita “Java Shqiptare”.

Ekspozita “Java Shqiptare” e çelur në kuadër  të Festave të Nëntorit në Ambjentet e Hotel “Rogner” me fokus trashigiminë materiale dhe jomateriale shiqiptare, I ka dhënë një vend shumë të rëndësishëm figurës së Nënë Terezës.

Falë bashkëpunimit me Fondacionin Kulturor Nënë Tereza që  drejtohet nga Dr. Liri Berisha, një hapsirë e posaçme për Shenjtoren e madhe qëndron e hapur për publikun shqiptar. Dr.Liri Berisha e shoqëruar nga drejtori I përgjithshëm I Hotel Rogner z.Florian Ilse dhe përfaqësues të tjerë,vizituan nga afër objektet e prezantuara të cilat pasqyrojnë vlerat dhe pasurinë shpirtërore të Nënë Terezës. Objekte si qilimi ku ajo është falur apo edhe dorëshkrime të saj përcjellin një emocion shumë të vyer për publikun e huaj dhe atë vendas.

Dr.Liri Berisha pasi falenderoi Hotel “Rogner’ për këtë organizim dinjitoz  mbi traditën dhe kulturën shqiptare tha se prezantimi I figurës së Nënë Terezës në evente të tilla jo vetëm përcjelle vlerat më të mira shqiptare, por na bën krenar për atë që jemi dhe na shton motivimin për ta bërë këtë botë më të mirë. Nënë Tereza,ka patur një kryq dhe një sar dhe të thuash se do të bëj një ekspozitë për Nënë Terezën është një guxim I madh po të mendoje se çfarë do të fusje në atë ekspozitë.Por ku shikon veprën, e kupton se nuk ka asnjë sallë që ta nxjerë atë vepër dhe nuk ka asnjë muzeum që ta përmbushë atë që ne kërkojmë, tha znj.Berisha. Dr.Liri Berisha shtoi se kjo që prezantohet këtu për Nënë Terezën, më shumë se një pjesë e vogël e kujtesës mbi këtë figurë , është  një simbol për ti dhënë shpirt  dhe forcë gjithshkaje që ka emrin “Shqiptare”.

Edhe drejtori Hotel Rogner z.Florian Ilse vlerësoi shumë ekspozimin e vlerave të Nënë Terezës në këtë ekspozitë të Kulturës dhe Traditës shqiptare duke falenderuar veçanërisht kontributin e Fondacionit Nënë Tereza për këtë gjë. Ai u shpreh se nëse politika shqiptare do të kishte patur në rradhët e saj disa njerëz si Nënë Terza, ajo do të kishte qënë më e mirë.

Ekspozita “Java Shqiptare” qëndroi e hapur e për vizitorët deri më datën 29 Nëntor.

Agjencia Malazeze e Punësimit merr si shëmbull Qendrat Rajonale të Autizmit.

Qendrat Rajonale të Atuizmit janë vizituar së fundmi nga drejtuesit e Agjencisë së Punësimit të shtetit të Mali të Zi . Ky vend po përgatiet që në fund të këtij viti të hapë një Qendër të re për personat me aftësi të kufizuar. Drejtori I kësaj agjencie z.Suljo Mustafic I shoqëruar nga zv/drejtoresha znj. Svetlana Krgovic dhe logopedja dhe defektologia znj. Neda Volkov, të mirëinformuar nga profesionistë të tjerë malazes që kanë vizituar më herët qëndrat tona, e vlerësuan të rëndësishme referimin e modelit tonë si eksperiencën e duhur në drejtim të mbështetjes së fëmijëve me çregullim të spektrit autik.

Ata u pritën në takim nga drejtuesi shkencor i Qëndrave rajonale të Autizmit, Dr.Ariel Çomo si dhe nga psikiatria për fëmijë Dr. Esmeralda Xhelilaj. Gjatë vizitave ata u njohën me organizimin e punës dhe u impresionuan shumë me faktin që në këto qëndra përdoren metodat më të fundit si në punën individuale ashtu edhe në të në grup me fëmijët ndërkohë që për t’ju përshtatur sa më mirë atyre realizohet ndërthurja praktike edhe e shumë metodave.

Dr.Ariel Çomo u foli përfaqësuesve të Agjencisë Malazeze të Punësimit për shkëmbim eksperiencash dhe trajnim të vashdueshëm të stafit nga ekspertët më të mirë të fushës.

Duke mos patur përvojë në drejtim të ngritjes dhe menaxhimit të një qendre enkas për autizmin, përfaqësuesit e agjencisë se punesimit të Malit të Zi u shprehën se punonjësit e tyre nuk ishin të specializuar në këtë fushë ndaj për këtë qëllim Dr.Ariel Çomo i sugjeroi përfaqësuesve malazes që të ofronin një buxhet të veçantë për këtë qëllim.

Qendra që pritet të ngrihet në Mal të Zi do të jetë gjithpërfshirëse për aftësinë e kufizuar ku një pjesë do të funksionojë vetëm për fëmijët me autizëm.

Unë jam një kokërr Bizele – nga Preveza Zeka

Autizmi : Publiku ende e trajton sikur të jetë një sëmundje shumë e rëndë, një çregullim mendor gati në përbuzje. Kaq e tmerrshme!

Intervistë me Miranda Hoxha Livadhi, nëna e Jamarbër Hoxhës, gjeniut të vogël me çregullim të spektrit autik.

A mund t’ja dalë Jamarbri të ecë pa një shoqërues ?

Është shumë e vështirë , është pothuajse e pamundur.Pa një shoqërues, fëmija nuk e gjen vehten në asnjë vend. As në ambulancë, as në kopësht, as edhe në shkollë. Fëmija pamvarësisht se pas seancave të terapisë është mësuar se si të sillet, se si të bashkërendojë me fëmijët e tjerë, por kur kjo nuk I ofrohet nga fëmija bashkëveprues në kopësht apo shkollë, atë e mbysin emocionet dhe tërhiqet duke ndenjur mënjanë. Në këtë moment I duhet ndërhyrja nga mësuesi, nga edukatorja dhe në rastin tonë nga mësuesja mbështetëse. Pa një mësuese mbështetëse, ecuria e një fëmije autik I integruar me fëmijët tipik, është pothuajse e pamundur.

Sa i njohin dhe I pranojnë fëmijët me autizëm bluzat e bardha?

Kam patur një rast në urgjencën e pediatrisë ku përpiqeshin ti vendosnin vigonin Jamarbrit. Pamvarësisht se unë I thoja: – “shiko kujdesu se djali është me çregullim të spektrit autik dhe nuk duhet t’ja vendosësh tek krahu, përpiqu t’ja vendosësh tek koka”, si një zgjidhje që ai të mos e lëvizte, dhe kjo ishte nga një përvojë e parë që kisha patur, infermierja nuk më konsideronte. “E di unë atë punë, merrem unë me këtë punë tani” – me tha, dhe djali vuajti goxha gjatë, vetëm për t’ju vendosur një serum.

Tek dentisti është shumë e vështirë. Shumë dentistë nuk I marrin përsipër.Momentalisht ai ka vetëm një dhëmballë të prishur dhe e mban në atë formë. Të gjithë refuzojnë, pothuajse.

Çfarë duhet të bëjë shoqëria për këta fëmijë?

Mbështetje, mbëshetje me struktura. Sepse momentalisht çdo gjë e zgjidhim vetë. Njerëzit e shtyrë nga dashamirësia pyesin “si e ke djalin? A është më mirë tani?” dhe unë me një buzëqeshje them: “ai është gjithmonë mirë, ai ka qënë gjithmonë mirë, por ai është ndryshe, ai koncepton ndryshe, mendon ndryshe, vepron ndryshe, por gjithmonë është duke bërë gjëra, gjëra të cilat unë as që mund ta mendoja që një fëmijë 6 vjeçar mund t’i bëjë. Ai është duke aktruar, ai është duke bërë poezi, ai është duke lexuar një informacion mbi ndërtimin e trupit të njeriut, ai është duke mësuar gjuhë të huaja, dhe arrin që një fjalë ta thotë në disa gjuhë, të bëjë dallimin në disa gjuhë të ndryshme.

Çfarë perceptimi konstatoni në opinionin publik për këta fëmijë ?

Publiku e trajton sikur të jetë një sëmundje, një sëmundje shumë e rëndë, një çregullim mendor gati në përbuzje. Unë nga përvoja I them dikujt : “shiko mund ta ndjekësh fëminë në seanca terapie , mund ta çosh për diagnostikim, por ata janë të tërhequr. A thua se autizmi është një gjë ngjitëse.sikur të ishte lebër, perceptim I shekullit të 15, si një gjë që duhet ti rrish larg, kaq e tmershme. Po! Dhe e has gjithkund. Janë prindër që ti i shikon të alarmuar se mos fëmija e tyre ka një problem apo mund të ketë çregullime, dhe kur ti e udhëzon që të ndjekë disa gjera, qëndrojë larg, nuk e prekin dot.

Ka prindër që nuk duan ta çojnë nëpër mend, por unë mendoj që e keqja nuk ndërtohet. Një të mirë mund të ndërtosh por të keqen nuk e ndërton dot. Nëse fëmija ka autizëm, ti nuk mund t’ja ndërtosh autizmin.Por nëse fëmija ka autizëm , ti e ndihmon, duke I bërë terapi, duke e mësuar siç është bërë me fëmijën tim që duke ndjekur hap pas hapi terapinë, duke u strktuaruar në gjithshka, sot ka arritur të jetë një djalë I shkëlqyer, një djalë që lexon, komunikon, me atë botën e vet, që është shumë perfekte, shumë poetike. Ai arrin të bëjë poezi.

Ne ishim në Golem dhe ai mblodhi disa luledele. Duke mbledhur luledele, ai dëgjoi “cicërimën” e sorrës. Ai e quajti “cicërimë”, dhe ishte “cicërima e luledeleve”. I vuri dhe titull. Jamarbri lexon poezi dhe nuk e shpjegoj dot me fjalë në çfarë niveli kalon ai fëmijë duke lexuar poezi, sa I ndjeshëm është, është shumë I zgjuar, shumë I ndjeshëm.

E ka ndryshuar Jamarbrin terapia?

Pa terpai ai do të ishte një konfuzion I madh. Unë nuk e harroj dot nëpërkëmbjen time në të gjitha psikiatritë e Tiranës, në psikiatrinë qëndrore, në ambulancën e madhe ku gjuanin me shqelm duke thënë se vetëm ky fëmijë nuk ka autizëm, ndërkohë që flatrat I dukeshin shumë qartë, ekolalia dukej shumë hapur, mungesa e konceptit më vihej mua si mungesë e punës, e punës sime si nënës, si difiçit I imi. Unë këtë nuk mund ta harroj kurrësesi.Nëse fëmija im është këtu sot është vetëm falë terapisë në Fondacionin  Fëmijët Shqiptarë. Terapi intensive dhe strukturë. Unë jam në struktuë në çdo moment me Jamarbrin.

Ndaj kujt apeloni sot?

Apeli im shkon ndaj shoqërisë:

Të ndërgjegjësohen. Ta kuptojnë drejt autizmin. Ta kuptojnë si gjëndje jo si sëmundje dhe të japin mbështetjen e tyre, kontributin e tyre.

Po si konkretisht?

Nëse je duke udhëtuar në autobuz, dhe fëmija ka një sjellje, atëherë njerzit është më mirë të heshtin dh kjo është ndihma më e madhe.Nëse je në një kënd lojrash, prindërit nuk duhet ti pengojnë fëmijët të luajnë me fëmijët me çregullim të spektrit autik, përkundrazi, nëse I shtyn ata drejt bashkëveprimit, ka dhënë ndihmesën më të madhe.Në kopësht, ose në shkollë, nëse shoqja apo shoku I bankës e ndihmon atë që të ruajë përqëndrimin dhë të ndjekë mësimin duke e mbajtur afër siç mban afër një shok tipik, kjo do të ishte e përkryer.Prindërit duhet ti stimulojnë fëmijët e tyre të ndërgjegjësohen që në embrion .

Ju faleminderit.

ja si festuam këtë 1 Qershor…

Fëmijët me çregullim të spektrit autik “dorë për dorë” me fëmijët e kolegjit Turgut Ozal.

Fëmijët e qëndrave rajonale të Autizmit festuan 1 Qershorin së bashku me disa fëmijë te kolegjit “Turgut Ozal”. Organizimi solli për prindërit shfaqjet e përgatitura nga secila palë. Fëmijët me çrregullim të spektrit autik nëpërmjet recitimeve, këngëve dhe kërcimeve dhuruan emocione të forta tek fëmijët e kolegjit. Po kështu edhe këta të fundit me një performancë për tu admiruar sollën një atmosferë të gezueshme për fëmijët dhe prindërit e tyre.

Presidentja e Fondacionit Fëmijët Shqiptar Dr. Liri Berisha duke vlerësuar atmosferën solidarizuese dhe gjithpërfshirëse të krijuar nga ky organizim I përbashkë festiv, tha se ardhja e nxënësve të kolegjit I bën fëmijët me çregullim spektrit autik të ndihen të barabartë, të përshirë dhe jo të veçuar.

“Festat janë të bukura kur kalohen me miq dhe dashamirës, ndaj sot në ditën e fëmijëve ju falenderoj ju dhe mesuesit tuaj që kanë rizgjedhur të kaloni këtë dite të veçantë bashkë me fëmijët tanë.

Ardhja jusj sot ketu i ben këta fëmijë të ndihen të barabartë me ju , të përfshirë e jo të veçuar ashtu sikurse ndodh rëndon, të rrespektohen e jo të diskriminohen, të integrohen e jo të harrohen.

Duke sjellë buzëqeshje, perqafime, argëtim, vizatime dhe shumë dashuri tek këta fëmijë, juve i bëni këta me të lumtur, me te dashur, me te shoqerueshëm me ju, dhe pse jo , ju jepni mundesine, që një ditë edhe ata te ecin perkrah jush , duke u bërë ndoshta shok me ju në klasën tuaj e duke shfletuar të njëjtët libra si ju. Ky eshte edhe qëllimi yne!

Fëmijët me nevoja të veçanta nuk janë të rallë apo të huaj. Ata duan atë që duan të gjithë të tjeret… duan të pranohen…! Angazhimi I mësuesve tuaj për të jetësuar këtë botekuptim tek brezat e rinj është mision po aq fisnik sa profesioni I tyre”, – u shpreh ajo.

Në fund të shfaqjeve, fondacioni fëmijët Shqiptar shprandau nga një libër dhuratë për të gjithë fëmijët e kolegjit me qëllim pasurimin e bibliotekave të tyre si dhe lodra për të gjithë fëmijët e qëndrës.

Jetmir Noka: “Kopështet private më mbyllën dyert, fqinjët ma ndanë nga fëmijët. Autizmi nuk është ngjitëse”.

Për Ledionin, me çregullim të spektrit autik , terapia ABA u mundësua vonë në kohë , vetëm 8 muaj më parë, ndërkohë që në kopështe ku I ati ka trokitur më herët, është refuzuar hapur. Mospranimin e ka provuar edhe nga ata shumë pranë vetes siç janë fqinjët. Por Ledio i ka dhënë prindërve mesazhin se një ditë do mund të bëhet i pavarur dhe këtë na e tregon terapistja e tij, Jorida Kajo. Falë terapisë sjellja e tij ka ndryshuar në mënyrë impresionuese . Në një rrëfim për faqen tonë, Jetmiri tregon peripecitë që I janë dashur të kalojë për të integruar të birin ndërsa shpreh me tone të forta indinjuese se çfarë pergjigje merr nga shoqeria për fëmijën e tij autik.

“Në kopësht kam patur shumë vështirësi sepse shumë pronarë kopshtesh thonë që nuk mund ti pranojmë sepse na ikin fëmijët e tjerë që janë normalë.E kam çuar në shumë kopshte dhe nuk ma kanë pranuar sepse nuk mund t’i përziejnë fëmijët normalë me ata autikë – kjo është, kështu na kanë thënë,Nga prindërit e tjerë nuk kam patur reagime të drejtëpërdrejta por i zoti i kopshtit më ka thënë që prindërit e tjerë më ikin po të mbaj fëmijë autik këtu.

Sot Ledio shkon në një kopësht që ndodhet në rrugën Jordan Misja, ku ma kanë pranuar dhe me prindërit e tjetë nuk kam patur ndonjë problem.

Kjo gjë më ka ndodhur edhe me komshinjtë. Kanë qënë fëmijët e tyre duke luajtur me top dhe kam çuar fëminë tim, që të lozë edhe ai e të përzihet me fëmijë. Por fqinjët i kanë marrë fëmijët dhe I kanë futur brenda.Kanë përdorur një lloj diskriminimi.Jam ndjerë shumë keq por çfarë të bëj. Nuk kam tentuar të flas me komshinjtë sepse mënyra se si ato u sollën…Nuk kam tentuar fare.Tek kjo lagje ku jam tani nuk kam rastisur, sepse nuk e kam nxjerr fëminë, sepse e di që do ma bëjnë siç ma bënë tek lagjia e vjetër.

Kjo semundje nuk është ngjitëse, Një fëmijë normal nuk mund të bëhet i sëmurë. Kjo do përkrahje, prindi duhet ta lejojë, e ti thotë fëmijës të shkojë të lozë me atë fëmi, në mënyrë që të zhvillohet edhe ai fëmija normal.Këtë thirrje u bëj të gjithëve, sepse nuk është e drejtë që i kapin fëmijët e tyre dhe i fusin brenda. Fëmija im nuk është as agresiv Fëmijët tanë kanë nevojë për përkrahje.

Djali ka rreth 8 muaj që ka filluar terapinë pranë Qëndrës Rajonale për Autizmin në Farkë dhe ka ndryshim shumë të madh. Jam shumë i lumtur që një donator gjerman më ka ofruar mbështetje deri në fund. Nuk di si ta falenderoj atë, vetëm zoti ja shpërbleftë atij.
Është mirë të bësh mire !” .

Terpiastja e Ledios, Jorida Kajo:

“Ledio ka patur shumë sjellje sfiduese, shumë steriotipi qofshin këto motorre apo vokale.Nuk kishte përqëndrim.Kohëzgjatja e punës së tij në tavolinë ishte shumë e shkurtër, nuk kishte kontakt me sy , pozicioni i tij në tavolinë ishte me kokën ulur gjithë kohës dhe nuk tregonte me gisht, nuk merrte komandat, flakte çdo lloj objekti që vendosej në tavolinë.

Pas 8 muajsh terapi intensive, unë jam shumë e kënaqur, për arritjet e Ledios deri më tani sepse për një periudhë relativisht të shkurter ai ka arritur shumë sukses në të mësuarit e aftësive të reja. Ledio ka mësuar të qëndrojë në tavolinë, pothuajse nëse e mban për dy orë aty ai qëndron për të vashduar me programet.Ledio merr shumë mirë komandat, reagon mirë emocionalisht, ka kontakt fantastik me sytë, qoftë kjo në tavonë, qoftë kjo në distancë më të largët.

Këtë gjë ai nuk e ka vetëm me mua që jam terapistja e tij por edhe me terapsitë të tjerë, dhe kjo do të thotë që ai ka arritur të gjneralizojë edhe pjesën e aftësive. Nëse Ledion e lëshoje nga dora në ambjentet e qendrës apo edhe në rrugë, ai vretëm vraponte, nuk kthehej, kokën e mbante përpara dhe gjente ndonjë vend ku të futej dhe të humbiste aty. Tani nëse i thua Ledio ndalo, Ledio prit, Ledio të bindet.

Ai ka ende steriotipi vokale dhe motorre por gjithsesi ja vlen të theksohet se janë të reduktuara në një masë goxha të madhe.Ledio mund të zgjedhë aktivitetin ose lodrën që ai do.Edhe midis një grumbulli aktivtetesh ai zgjedh lojën që ai preferon, duke e treguar atë me gisht e duke të parë në sy.
Ledio është një njeri me fat. Ai ka mbështetjen e një zotërie të huaj, gjerman i cili i është gjëndur Ledios pranë dhe i financon dy orët e terapisë që Ledio zhvillon në qëndër. Madje para
Disa kohësh ai ishte prezent këtu për ta parë dhe me të vërtetë u kënaq shumë. Ai premtoi se do vinte sërsih për ta parë Ledion në një periudhë të dytë. Urojmë që çdo fëmijë të ketë mbështetje si Ledio pasi terapia për këta fëmijë është shumë e domosdoshme”.

Delegacioni zyrtar I Malit të Zi viziton qëndrat rajonale për Autizmin.

Drejtues të lartë të Ministrisë së Shëndetësisë si dhe ekspertë të Insitutit të Shëndetit Publik në Podgoricë, të shoqëruar nga logopedë, psikiatër , psikologë dhe pediatër që punojnë në qëndra rajonale më fëmijë që kanë probleme në zhvillim, vizituan në Tiranë dy qendrat rajonale për autizmin , konkretisht në Farkë dhe Sauk. Delegacioni I përbërë nga 15 profesionistë u prit nga Drejtuesja e Fondacionit Fëmijët Shqiptarë Dr.Liri Berisha, Drejtuesi shkencor i qendrave të Autizmit Dr.Ariel Çomo si dhe psikologët Esmeralda Bregu dhe Eleana Naçi Eleana Natsi-Ristani .
Delegacioni Malazes kishte për qëllim të prekte nga afër eksperiencën dhe ekspertizën që Fondacioni Fëmijët Shqiptarë ka ngritur në fushën e autizmit me synim hartimin e një Strategjie dhe Plan Veprimi të përshtatshëm për vendosjen e diagnozës së hershme dhe ndërhyrjen e hershme tek fëmijët me çregullim të spektrit autik në Mal të Zi.

Drejtuesja e Fondacioni Fëmijët Shqiptarë Dr. Liri Berisha I njohu përfaqësuesit zyrtar të ministrisë së shëndetësisë malazeze dhe profesionistët e shëndetit publik me ambjentet, terapitë, organizimin e punës në qëndra si dhe me punën edukative që qëndrat kryejnë me prindërit dhe në atë të formimit të profesionistëve të rinj me qëllim arritjen e rezultateve të mira në terapi.

Drejtuesi shkencor Dr.Ariel Çomo u shpjegoi vizitorëve metodat që terapistët përdorin në qëndra si dhe librat që fondacioni ka përkthyer dhe përshtatur në gjuhën shqipe për terapistët, edukatoret e kopshteve dhe shkollave si dhe prindërit . Ai gjithashtu u shpjegoi të interesuarve mbi lidhjet e ngushta që qëndrat e autizmit në Farkë dhe Sauk mbajnë me përfaqësuesit e organizatës ndërkombëtare “Autism Speaks” në SHBA dhe profesorët më të cituar në këtë vënd në fushën e autizmit, me qëllim marrjen e një asistence profesionale për raste klinike të veçanta apo të vështira tek fëmijët me autizëm.
Dr. Liri Berisha vlerësoi përpjekjet Malit të Zi për hapjen e një qëndre për Autizmin në Podgoricë dhe ofroi mbështetjen e Fondacionit për përgatitjen e burimeve njerëzore në këtë drejtim. Takime të tilla, tha znj.Berisha I shërbejnë ngritjes së urave të bashkëpunimit me qëllim mbështetjen e njëri-tjetrit duke krijuar kështu një lëvizje rajonale.

Prof. dr Vesna Miranović, këshilltare e Ministrit të shëndetësisë malazeze , njëherësh dhe Drejtore e lartë e kontrollit dhe përmirësimit të cilësisë së kujdesit shëndetësor në Ministri, e cilësoi këtë përvojë shumë të vlefshme për punën e tyre ndërsa vlerësoi se modeli që Fondacioni Fëmijët Shqiptarë ka ngritur është një shëmbull ekselent për mënyrën se si duhet të funskionojë puna në drejtim të fëmijëve me këtë çregullim. Znj. Vesna Miranović, I kërkoi Dr. Liri Berishës mbështetje fillimisht për fëmijët shqiptarë në Mal të Zi e më pas shtrirjen e bashkëpunimin edhe më tej.
Pjesë e shoqërimit të këtij delegacionit ishte edhe Dr.Zylfie Duraku, organizatorja e Konferencës së Parë Rajonale për Autizmin që u mbajt në datën 2 prill në Ulqin dhe Dr.Pavle Marniković, Drejtor I Shëndetit Parësor në Mal të Zi.